آشنایی با موزه فرش ایران

هنر، همیشه یکی از آن دسته مواردی بوده است که ارزش نگهداری و به خاطر سپردن دارد. هنر، هر چقدر که به ریشه‌های آبا و اجدادی ما نزدیکتر باشد و قدمت بیشتری داشته باشد، شاید برای ما با ارزش‌تر هم تلقی شود. فرش هم یکی از محصولاتی است که تولید آن با آن هنر، ارتبط تنگاتنگی دارد. از طراحی گرفته تا تولید، بافت فرش از آن کارهایی است که دقت، ظرافت، خلاقیت و ذوق هنری بالایی می‌خواهد. از طرف دیگر، بافت فرش برای چندین قرن است که بین اقوام و عشایر ایرانی رواج دارد. برای همین در طول تاریخ، نمونه‌های زیادی از فرش بافته شده است و برخی از مدل‌های آن، داستان‌های زیادی برای گفتن دارند. در صورتی که شما هم به فرش علاقه دارید و می‌خواهید زیباترین نمونه‌های آن را که در تاریخ تولید شده‌اند، از نزدیک ببنید، موزه فرش ایران، می‌تواند یک گزینه‌ی گشت و گذار جذاب برای شما باشد.

تاریخچه موزه فرش ایران

ساختمان موزه فرش ایران، جزو بناهای معاصر محسوب می‌شود. این ساختمان، ابتدا در سال ۱۳۴۰، به عنوان یک گالری فرش کار خود را آغاز کرد. ۱۵ سال به همین منوال گذشت تا این که در سال ۱۳۵۵، طرح توسعه‌ی آن کلید خورد. در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۶ بود که ساختمان موزه ملی فرش ایران به بهره‌برداری رسید و تا امروز هم تقریبا بدون تغییر باقی مانده است.

این ساختمان، ۳۴۰۰ متر مربع مساحت دارد و در دو طبقه ساخته شده است. طبقه‌ی همکف، موزه‌ی دائمی فرش است که در حدود ۱۵۰ فرش دستباف، گلیم و قالی در آن نگهداری می‌شود و برای بازدید عموم قرار گرفته است. طبقه‌ی دوم هم اختصاص به برگزاری همایش‌ها و رویدادهای فصلی و موقت دارد.

آذین‌های بیرونی این موزه، یکی از موارد جالب توجه در معماری آن است. این آذین‌ها، با الهام از شکل ظاهری دار قالی ساخته شده‌اند. طراح بنای این موزه، آقای عبدالعزیز فرمانفرمائیان بوده است.

بخش‌های مختلف موزه فرش ایران

موزه فرش ایران، یکی از منابع عالی برای تحقیق درباره‌ی فرهنگ، تاریخ و حتی هنر ایران است. فرش‌هایی که از سده‌ی نهم هجری تا دوران معاصر در آن نگهداری می‌شوند، می‌تواند نقش یک کتاب مصور را داشته باشد که بازدیدکننده را در دل بخش قابل توجهی از ایران غرق می‌کند و به راحتی می‌توان روند تکامل را در آن‌ها دید. فرش‌ها و سایر آثار مربوط که در موزه فرش ایران نگهداری می‌شوند، اثر تولیدشده در مراکز قالیبافی مهم ایران، مانند تبریز، کاشان، خراسان، قم و … هستند که نظر هر بیننده‌ای را می‌تواند به خود جلب کند. در صورتی که علاقه به مشاهده‌ی سیر تکامل فرش ایرانی دارید، این موزه، بهترین انتخاب برای شما است.

علاوه بر فرش‌های موزه فرش ایران، که احتمالا هدف اصلی بخش زیادی از بازدیدکنندگان است، این موزه یک کتابخانه هم دارد. در این موزه می‌توانید به چیزی حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب که به زبان‌های مختلف، از جمله فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی به نگارش در آمده‌اند، دسترسی داشته باشند. این کتاب‌ها، منبع بسیار غنی برای تحقیق در حوزه‌های مرتبط در اختیار شما قرار می‌دهند.

اهداف موزه فرش ایران

بنیانگذاران چنین بنایی، قطعا اهداف خاصی در سر داشته‌اند که در اداره و انجام فعالیت‌های مختلف موزه، می‌توانید آن‌ها را ببینید. این اهداف، به نوعی ماموریت و فلسفه‌ی وجودی موزه تلقی می‌شوند. برخی از این اهداف را می‌توان به این گونه نام برد:

• پژوهش در سوابق، تحولات و و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش،
• گردآوری و خریداری نمونه انواع قالی‌های دستباف ایرانی، و
• برگزاری نمایشگاه‌های موقت از ایران و سایر نقاط جهان

موزه فرش ایران کجاست؟

اگر توصیفات بالا شما را ترغیب کرد که از نزدیک موزه فرش ایران را ببینید، یا از قبل تصمیم به این کار داشته‌اید، در قدم اول باید خود را به تهران برسانید. آدرس موزه فرش ایران، در تقاطع خیابان کارگر و خیابان فاطمی، در ضلع شمال غربی پارک لاله است. در صورتی که قصد دارید با وسایل نقلیه عمومی به موزه فرش ایران بروید، ابتدا باید با مترو خود را به میدان انقلاب برسانید. در ابتدای خیابان کارگر تاکسی‌های خطی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها تا دم در موزه فرش ایران بروید. البته این مسیر چندان طولانی هم نیست و در صورتی که اهل پیاده‌روی باشید، می‌توانید این مسیر را پیاده هم طی کنید.

برای رسیدن به میدان انقلاب، می‌توانید از BRT هم استفاده کنید. همچنین، با استفاده از اتوبوس‌های خط واحد هم می‌توانید فاصله‌ی میدان انقلاب تا موزه را طی کنید. در همان تقاطع خیابان فاطمی و خیابان کارگر، بنایی با میله‌های سفید رنگ وجود دارد که تابلوی موزه فرش ایران، بر سردر آن خودنمایی می‌کند.

در صورتی که بخواهید با دقت کامل، آثار موجود در موزه را ببینید، چیزی نزدیک به ۲ تا ۳ ساعت زمان نیاز دارید. موزه، هر روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۸، پذیرای علاقه‌مندان است. فقط در روز‌های دوشنبه و ایام سوگواری، امکان بازدید از موزه فراهم نیست. همچنین، عکاسی بدون فلش نیز در محیط موزه برای علاقه‌مندان آزاد است.

اگر به تاریخچه فرش‌های دیگر کشور‌ها نیز علاقه دارید می‌توانید مقاله فرش مراکشی را مطالعه نمائید.